ในปี 2566 สถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทยมีพัฒนาการที่่สำคัญ ทั้งในด้านกฎหมายนโยบาย และการดำเนินการของหน่วยงานรัฐ แต่ยังมีข้อจำกัดและข้อท้าทาย ซึ่งสามารถสรุปได้เป็น 4 ส่วน ดังนี้้ 1.สถานการณ์ด้านสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง  2.สถานการณ์ด้านสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม  3.สถานการณ์สิทธิมนุษยชนของกลุ่มบุุคคล  4. สถานการณ์สิทธิมนุษยชนในจังหวัดชายแดนภาคใต้

หนังสือเล่มนี้มีเนื้อหาที่นำผู้อ่านไปสู่หลักการที่เป็นพื้นฐานที่สุด และยังชวนให้ผู้อ่านได้ลองคิดและตั้งคำถามหรือพยายามทำความเข้าใจบทบัญญัติทางกฎหมายทั้งหลายเกี่ยวกับสิทธิขั้นพื้นฐานในอีกหลาย ๆ แง่มุม จึงมีประโยชน์ในทางวิชาการเพื่อใช้ในการอ้างอิง รวมถึงน่าจะก่อให้เกิดการอภิปรายเกี่ยวกับสิทธิขั้นพื้นฐานในมุมมองใหม่ ๆ รวมถึงสามารถใช้ในการพัฒนาวิธีการให้เหตุผลทางกฎหมายสำหรับศาลและองค์กรที่มีหน้าที่ใช้และตีความบรรทัดฐานทางกฎหมายเกี่ยวกับสิทธิขั้นพื้นฐานด้วย

รายงานผลการปฏิบัติงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566  เป็นการดำเนินการตามบทบัญญัติมาตรา 45 แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พ.ศ. 2560 รายงานครอบคลุมผลการปฏิบัติงานระหว่างวันที่ 1 ตุลาคม 2565 ถึงวันที่ 30 กันยายน 2566 โดยมีผลการดำเนินงานที่สำคัญในปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 ทั้งในด้านการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน ด้านการจัดทำรายงานและข้อเสนอแนะมาตรการหรือแนวทางในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชน ด้านการจัดทำรายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ด้านการสร้างเสริมทุกภาคส่วนของสังคมให้ตระหนักถึงความสำคัญของสิทธิมนุษยชน ด้านความร่วมมือระหว่างประเทศ และด้านการดำเนินงานและการพัฒนาองค์กร